Δύο ομάδες, μια γλώσσα, μία ιδεολογία, μια χώρα, ένα ντέρμπι. Στη Χώρα των Βάσκων δεν παραδέχονται τον χαρακτηρισμό clasico – ντέρμπι όταν στη μέση υπάρχουν ομάδες όπως Αλαβές, Σεστάο, Είμπαρ, Ιρούν ή Μπαρακάλντο.
Η λέξη «ντέρμπι» ανήκει… αποκλειστικά (για εκείνους) στην ιστορική κόντρα, που άρχισε το 1909, ανάμεσα στη Σαν Σεμπάστιαν και στη Μπιλμπάο, (ή Ντονόστια – Μπιλμπό όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι) τις δυο μεγαλύτερες πόλεις της Εουσκάντι που κατά περίεργο τρόπο έχει ως πρωτεύουσα τη Βιτόρια.
Πέρασαν 111 χρόνια από την πρώτη σύγκρουση και τρία από την τελευταία φορά που οι δυο ομάδες βρέθηκαν στο ίδιο γήπεδο, με την κόντρα να μεταφέρεται περισσότερο στα γραφεία των διοικήσεων πάρα στις κερκίδες.
Τα βίαια επεισόδια ήταν σπάνιο φαινόμενο, είτε έπαιζαν στο παλιό «Ατότσα», είτε στο θρυλικό «Σαν Μαμές» είτε στο νέο γήπεδο της Ρεάλ Σοσιεδάδ, που εδρεύει στη Σαν Σεμπάστιαν.
Οι οπαδοί έβλεπαν και βλέπουν τον αγώνα ως μέσω αντίδρασης προς στην κεντρική κυβέρνηση που έχει ανοικτό πόλεμο με τους εθνικιστές που προτιμούν την ανεξαρτησία, κίνηση που μείωνε τις κατά καιρούς κόντρες των διοικήσεων που έκαναν τα πάντα να κλέψουν τους καλύτερους παίκτες της περιοχής.
Το ντέρμπι της 5 Δεκεμβρίου του 1976 πέρασε στην ιστορία ως «το ντέρμπι της ανταρσίας». Σε μια εποχή που η Ισπανία βρισκόταν σε διαδικασία διαπραγματεύσεων προς το δημοκρατικό μοντέλο, οι δυο ομάδες κατέβηκαν στο παλιό «Ατότσα» με την ikurriña, την σημαία της ανεξαρτησίας, την οποία κρατούσαν επιδεικτικά οι δυο αρχηγοί Κορτομπαρία της Σοσιεδάδ και Ιρίμπαρ της Αθλέτικ.
Ήταν η πρώτη δημόσια εμφάνιση της σημαίας, κίνηση που σύμφωνα με τους νόμους της εποχής σε έστελνε δυο χρόνια φυλακή τους παραβάτες.
Οι δυο αρχηγοί είχαν στη συνέχεια μεγάλη πολιτική δράση, τόσο που ο τερματοφύλακας Ιρίμπαρ ήταν ιδρυτικό μέλος της Herri Batasuna, την οργάνωσης που τέθηκε εκτός νόμου το 2003, ενώ ο Κορτιμπαρία εκτός το ότι ήταν από τους πρώτους Βάσκους παίκτες που αρνήθηκαν να αγωνιστούν με την φανέλα της Εθνικής Ισπανίας, παραμένει επικεφαλής της κίνησης που θέλει την Εθνικής της Χώρας των Βάσκων να αγωνιστεί ως ανεξάρτητη στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
ΤΟ ΠΟΝΤΑΡΙΣΜΑ ΜΑΣ
173 ΜΠΡΙΣΤΟΛ ΣΙΤΙ – ΚΡΟΟΥΛΙ 2 6,75
186 ΜΑΝΣΦΙΛΝΤ – ΤΣΕΛΤΕΝΑΜ 2 2,55
194 ΑΛΤΑΧ – ΣΤΟΥΡΜ 2 2,50
