Συχνά λέμε και γράφουμε ότι «το ποδόσφαιρο είναι πόλεμος». Τουλάχιστον μία φορά στην ιστορία το ποδόσφαιρο έφερε πόλεμο. Στο μακρινό 1969, λίγες εβδομάδες πριν ο πρώτος άνθρωπος πατήσει το φεγγάρι ήρθαν δύο μικρά κράτη της Κεντρικής Αμερικής να μας θυμίσουν ότι η πρόοδος δεν φέρνει πάντα την ειρήνη.
Και τα δύο είχαν ένα όνειρο: Να παίξουν στο Μουντιάλ του 1970 που θα γινόταν στο Μεξικό. Θα έδιναν αγώνα μπαράζ κι ο νικητής θα αντιμετώπιζε την Αϊτή για το πολυπόθητο εισιτήριο.
Οι δύο χώρες ήταν και κακοί γείτονες. Το Ελ Σαλβαδόρ που σημαίνει «Ο Σωτήρας» και η Ονδούρα που σημαίνει «έγκατα» είχαν και πολλά άλλα να μοιράσουν πέρα από τις ποδοσφαιρικές διαφορές. Το μόνο που είχαν κοινό ήταν η φτώχεια. Φτώχεια καταραμένη στις δύο. Κι οι φτωχοί Σαλβαδοριανοί έφευγαν για την επίσης φτωχή Ονδούρα κυνηγώντας ένα μεροκάματο. Κάποιοι από αυτούς πρόκοψαν κι αγόρασαν γη στην ξενιτιά.
Το 1967 όμως η Ονδούρα για να περιορίσει τη φτώχεια της έκανε αναδιανομή γης. Που σήμαινε πρακτικά ότι έπαιρναν πόδι οι Σαλβαδοριανοί ιδιοκτήτες και στη συνέχεια οι Σαλβαδοριανοί εργάτες για να πάρουν τα μεροκάματά τους οι ντόπιοι. Για 300.000 ανθρώπους η ζωή άλλαζε δραματικά. Καθημερινά πρόσφυγες επέστρεφαν στο επίσης φτωχό Σαλβαδόρ. Πρόσφυγες από την Ονδούρα.
Δεν έχουμε να φάμε εμείς, θα ταΐζουμε τους ξένους, έλεγαν οι πολιτικοί στην Ονδούρα
Πως θα τους ταΐσουμε όλους αυτούς που επιστρέφουν; σκέφτονταν οι πολιτικοί στο Σαλβαδόρ.
Τα μπαράζ
Σε αυτό το κλίμα στις 8 Ιουνίου 1969 έγινε το πρώτο ματς στην πρωτεύουσα της Ονδούρας Τεγκουσιγκάλπα. Σκορ 1-0 υπέρ των γηπεδούχων. Οι Σαλβαδοριανοί γύρισαν έξαλλοι.
Υποδοχή ήταν αυτή; Ολο το βράδυ δεν μας άφησαν να κοιμηθούμε στο ξενοδοχείο από τα βεγγαλικά και τις κόρνες. Οσο για τους οπαδούς μας έφαγαν το ξύλο της… αρκούδας, έλεγαν όσοι πήγαν στην Ονδούρα.
Στη ρεβάνς στη πρωτεύουσα Σαν Σαλβαδόρ οι γηπεδούχοι νίκησαν με 3-0, αλλά δεν προκρίθηκαν. Σύμφωνα με τους τότε κανονισμούς δεν μετρούσαν τα γκολ κι έπρεπε να γίνει τρίτο παιχνίδι σε ουδέτερο γήπεδο.
Αυτό το ματς έγινε στη Πόλη του Μεξικού και το Σαλβαδόρ νίκησε με 3-2. Ομως η φωτιά είχε ανάψει. Λάδι έριχναν και οι Σαλβαδοριανοί πρόσφυγες από την Ονδούρα.
Πες πες δεν ήθελαν και πολύ οι πολεμοκάπηλοι να πάρουν το πάνω χέρι. Περισσότερο κόσμο είχε το Σαλβαδόρ (3,7 εκ. πληθυσμός, τότε) υπερτερούσε της Ονδούρας (2,6 εκ. κάτοικοι το 1969).
Στις 14 Ιουλίου άρχισε η επίθεση. Ο στρατός του Σαλβαδόρ άρχισε να προελαύνει στο εσωτερικό. Επειδή μάλιστα δεν είχαν πολεμικά αεροπλάνα χρησιμοποίησαν επιβατικά για να βομβαρδίζουν!
Η Ονδούρα απάντησε αποτελεσματικά. Αυτή είχε πολεμική αεροπορία τους βοήθησε κι ο δικτάτορας της Νικαράουα, ο Σομόζα και βομβάρδισαν τις αποθήκες πετρελαίου της χώρας. Η προέλαση του Σαλβαδόρ σταμάτησε έξω από την πρωτεύουσα της Ονδούρας. Εμειναν από καύσιμα. Αδιέξοδο.
Οη ΗΠΑ αποφάσισαν να επέμβουν και στις 18 Ιουλίου, σαν σήμερα δηλαδή, έγινε εκεχειρία.
Τέτοια μέρα, 18 Ιουλίουμ, με παρέμβαση των ΗΠΑ υπογράφηκε ανακωχή στις εχθροπραξίες
Στο Ελ Σαλβαδόρ γιόρτασαν διπλά: Τη πρόκριση της ομάδας τους στο Μουντιάλ και την προέλαση των στρατευμάτων τους στο έδαφος της Ονδούρας
Ποδοσφαιρική συνέχεια
Ομως υπήρχε συνέχεια και στο ποδόσφαιρο. Η ομάδα του Σαλβαδόρ νίκησε την Αϊτή και πέρασε για πρώτη φορά στα τελικά. Μόνο που άρχισαν οι καυγάδες. Οι παίκτες ζητούσαν τα πριμ που τους είχαν υποσχεθεί. Η κυβέρνηση απάντησε ότι το πριμ πήγε στις ζημιές του πολέμου, γιατί εάν δεν έπαιζαν αυτοί δεν θα γινόταν πόλεμος. Μύλος. Τελικά απολύθηκε ο προπονητής και το Σαλβαδόρ πήγε στο Μουντιάλ για να χάσει και στα τρία ματς που έδωσε, να δεχτεί εννιά γκολ και να μην βάλει ούτε ένα.
Τα… μετά
Ο πόλεμος είχε κι άλλες συνέπειες. Οι 300.000 Σαλβαδοριανοί που επέστρεψαν στην πατρίδα τους δημιούργησαν εκρηκτική κατάσταση. Αυξήθηκαν η ανεργία και η εγκληματικότητα. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν ο… σπόρος του εμφυλίου πολέμου που κράτησε από το 1979 έως το 1992 μεταξύ των στρατιωτικών και των αριστερών ανταρτών.
