Τι ήταν τελικά το άγαλμα στο ομώνυμο τραγούδι του Γιάννη Πουλόπουλου;
Mεγάλα τραγούδια που γίνονται αντικείμενο συζήτησης, όχι μόνο για τηn ομορφιά και την επιρροή τους, αλλά και για την αναζήτηση του πραγματικού τους νοήματος. Σε αυτά ανήκει και το ‘Άγαλμα’, όπως και πολλά ακόμη τραγούδια που κυκλοφόρησαν την εποχή της Χούντας, ή νωρίτερα, κατά τον Εμφύλιο ή κατά τη μεταξική δικτατορία. Η λογοκρισία ανάγκαζε τους δημιουργούς να τραβήξουν την έμπνευσή τους στα άκρα, προκειμένου να κρύψουν το πραγματικό νόημα των στίχων. Αποτέλεσμα, να δημιουργηθούν και δεκάδες αστικοί μύθοι. Για κάθε δέκα, ένας επιβεβαιωνόταν.
Τι συνέβη όμως με το ‘Άγαλμα’ και ποιος ήταν ο αστικός μύθος που το περιέβαλε;
Έλεγαν ότι το άγαλμα που είδε και λυπήθηκε τον πρωταγωνιστή της ιστορίας, ήταν μία πόρνη και όχι κάποια προτομή. Και επειδή ο στίχος “κάποια πόρνη που μ’ είδε”, όχι μόνο δεν θα περνούσε τη λογοκρισία, αλλά δεν θα ήταν και ωραίος αισθητικά, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος την έκρυψε πίσω από ένα άγαλμα. Λογικά πάντως, και αναλογιζόμενοι το ύφος του Παπαδόπουλου, και εκτός επταετίας, το θεωρούμε σχεδόν αδύνατον να έδινε σε αυτό το τραγούδι τη λέξη “πόρνη’.
Υπήρχε η άποψη ότι την εποχή που γράφτηκε, ένα από τα προσωνυμία των γυναικών του δρόμου, ήταν και το “αγάλματα”. Η αλήθεια είναι ότι αν σκεφτείς το τραγούδι υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται πιο γλυκό. Για κάποιους έστω. Πιο ανθρώπινο. Βγάζει ένα νόημα βαθύτερο. Αλλά όπως είπαμε, δεν ξέρουμε πόσο κοντά ή μακριά είμαστε από την πραγματικότητα.
Πριν δύο χρόνια, συγγραφέας ο Χρήστος Χωμενίδης, μετά από μία ιντερνετική διαμάχη που είχε με τον επίσης συγγραφέα Νίκο Σαραντάκο, αποφάσισε να πάρει τηλέφωνο τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και να του ζητήσει την αποκωδικοποίηση του στίχου. Για την ιστορία να πούμε ότι ο κ. Χωμενίδης είχε υποστηρίξει στο Facebook ότι “άγαλμα ίσον πόρνη” και ο κ Σαραντάκος είχε επιμείνει ότι “άγαλμα ίσον άγαλμα”.
Ο Χωμενίδης, λοιπόν, τηλεφώνησε στον Παπαδόπουλο και σύμφωνα με όσα έγραψε ο πρώτος τότε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, διημείφθη η εξής στιχομυθία:
“-Εσύ δεν μου ‘χες πει, Λευτέρη, στην ταβέρνα που τρώγαμε πρόπερσι απέναντι από την Ακρόπολη, ότι αγάλματα έλεγαν τις πόρνες του πεζοδρομίου;
-Ε βέβαια! Έτσι τις λέγαμε!
-Άρα το ‘Άγαλμα’ του τραγουδιού σου είναι μια τέτοια κοπέλα.
-Τα τραγούδια και τα βιβλία και τα έργα τέχνης, όπως καλά ξέρεις, τα ερμηνεύει αυθεντικά ο κάθε αποδέκτης τους. Ωστόσο ναι! Η εκδοχή του ‘αγάλματος’ – πόρνης με γοητεύει εμένα περισσότερο από όλες. Σίγουρα απείρως περισσότερο από την εκδοχή ενός μαρμάρου το οποίο δήθεν ζωντανεύει…”.
Δόθηκε απάντηση; Λύθηκε το αίνιγμα; Δεν ξέρω. Ίσως κάποιοι στίχοι να οφείλουν και τη μαγεία τους στο διφορούμενο του νοήματός τους, δεν είναι ανάγκη όλα να εξηγηθούν και να ερμηνευτούν.
Θυμηθήκαμε αυτήν την ιστορία με αφορμή τον θάνατο του τεράστιου Γιάννη Πουλόπουλου, που έφυγε σήμερα σε ηλικία 79 ετών. Είχε ερμηνεύσει το τραγούδι αυτό στον δίσκο ‘Ο Δρόμος’ του Μίμη Πλέσσα, πιθανότατα του εμπορικότερου ελληνικού δίσκου όλων εποχών.
Πηγή: oneman.gr
